STANDARDY OCHRONY DZIECI PRZED KRZYWDZENIEM W CENTRUM PSYCHOTERAPII I ROZWOJU „BLISKOŚĆ” W WARSZAWIE
PREAMBUŁA
Naczelną zasadą wszystkich działań́ podejmowanych przez pracowników Centrum Psychoterapii i Rozwoju „Bliskość” jest dbanie o szeroko rozumiane dobro każdego dziecka i działanie w jego najlepszym interesie.
Głównym zadaniem realizowanym przez pracowników naszej placówki jest niesienie dziecku pomocy we wszystkich obszarach jego rozwoju. Obejmuje to również reagowanie na wszelkie dostrzeżone przejawy przemocy, krzywdzenia, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa i przepisami wewnętrznymi Poradni zwanymi „Standardami Ochrony Dzieci Przed Krzywdzeniem”, a także etyką zawodową i moralnością̨.
Rozdział I Terminologia
- 1
- Pracownikami Centrum Psychoterapii i Rozwoju „Bliskość” są̨ pedagodzy, psycholodzy, psychoterapeuci oraz pracownicy administracji i obsługi, a także wolontariusze i studenci odbywający praktyki zawodowe.
- Dzieckiem jest każda osoba od urodzenia do ukończenia 18 roku życia.
- Opiekunem dziecka jest osoba uprawniona do reprezentowania dziecka, jego przedstawiciel ustawowy (rodzice/opiekun prawny) lub inna osoba uprawniona do reprezentacji na podstawie przepisów szczególnych lub orzeczenia sądu. W myśl niniejszego dokumentu opiekunem dziecka jest także rodzic zastępczy.
- Zgoda rodziców dziecka oznacza zgodę co najmniej jednego z rodziców dziecka w sytuacji, gdy oboje posiadają pełne prawa do sprawowania opieki nad dzieckiem. W sytuacji, gdy dziecko nie jest wychowywane w tzw. rodzinie pełnej, a oboje rodzice posiadają pełne prawa rodzicielskie, wskazana jest zgoda obojga rodziców. W przypadku braku porozumienia między rodzicami dziecka należy poinformować ich o konieczności rozstrzygnięcia sprawy spornej przez sąd.
- Przez krzywdzenie dziecka należy rozumieć popełnienie czynu zabronionego lub czynu karalnego na szkodę dziecka przez jakąkolwiek osobę, w tym pracownika Centrum Psychoterapii i Rozwoju „Bliskość”, zagrożenie dobra dziecka lub zaniedbywanie go przez jego opiekunów.
- Przemoc fizyczna to wszelkie celowe, intencjonalne działania wobec dziecka powodujące urazy na jego ciele np.: bicie, szarpanie, popychanie, rzucanie przedmiotami, itp.
- Przemoc emocjonalna to intencjonalne, nie zawierające aktów przemocy fizycznej zachowania dorosłych wobec dzieci, które powodują znaczące obniżenie możliwości prawidłowego rozwoju dziecka np.: wyzwiska, groźby, szantaż, straszenie, emocjonalne odrzucenie, nadmierne wymagania nieadekwatne do wieku i możliwości dziecka, niszczenie ważnych dla niego rzeczy lub zwierząt, nieposzanowanie granic prywatności, itp.
- Zaniedbywanie to niezaspokajanie podstawowych potrzeb dziecka zarówno fizycznych, takich jak właściwe odżywianie, ubieranie, ochrona zdrowia, edukacja, jak i psychicznych jak poczucie bezpieczeństwa, doświadczania miłości i troski.
- Wykorzystanie seksualne to każde zachowanie osoby starszej i silniejszej, które prowadzi do jej seksualnego podniecenia i zaspokojenia kosztem dziecka np.: ekshibicjonizm, uwodzenie, świadome czynienie dziecka świadkiem aktów płciowych, zachęcanie do rozbierania się i do oglądania pornografii, dotykanie miejsc intymnych lub zachęcanie do dotykania sprawcy, różne formy stosunku seksualnego, itp.
- Pod pojęciem cyberprzemocy należy rozumieć przemoc z użyciem technologii informacyjnych i komunikacyjnych.
- Dane osobowe dziecka to wszelkie informacje umożliwiająca identyfikację dziecka.
- Osobą odpowiedzialną za Standardy w Centrum Psychoterapii i Rozwoju „Bliskość” jest wyznaczony przez Właścicielki pracownik placówki sprawujący nadzór nad jej realizacją i monitorujący jej funkcjonowanie.
Rozdział II
Rozpoznawanie i reagowanie na czynniki ryzyka krzywdzenia dzieci
- 1
- Pracownicy Centrum Psychoterapii i Rozwoju „Bliskość” posiadają odpowiednią wiedzę i w ramach wykonywanych obowiązków zwracają uwagę na czynniki ryzyka krzywdzenia dzieci (także z wykorzystaniem technologii informatycznej i komunikacyjnej).
- W przypadku zidentyfikowania czynników ryzyka pracownicy Centrum Psychoterapii i Rozwoju „Bliskość” podejmują rozmowę z rodzicami/prawnymi opiekunami dziecka, przekazując informacje na temat dostępnej oferty wsparcia i motywując do skorzystania z pomocy.
- Pracownicy monitorują sytuację i dobrostan dziecka poprzez obserwacje, rozmowy z dzieckiem, rodzicami, innymi pracownikami oraz instytucjami wspomagającymi ochronę dziecka aż do stwierdzenia braku jakichkolwiek czynników ryzyka.
Rozdział III
Procedury interwencji w przypadku krzywdzenia dziecka.
- 1
- W przypadku podjęcia przez pracownika Centrum podejrzenia, że dziecko jest krzywdzone, pracownik ma obowiązek sporządzenia notatki służbowej zawierającej dane dziecka, wskazanie źródła informacji o podejrzeniu krzywdzenia dziecka, uzyskanych informacjach lub/i zaobserwowanych symptomach.
- Oryginał notatki umieszcza się w teczce indywidualnej dziecka.
- Kopię sporządzonej notatki wraz z ustną informacją pracownik przekazuje w dniu jej sporządzenia lub następnym dniu roboczym koordynatorowi programu ochrony dzieci.
- 2
- Koordynator programu ochrony dzieci wraz z osobą zgłaszającą w tym samym dniu podejmują decyzję dotyczącą dalszego postępowania w danej sprawie.
- Rodzice/opiekunowie prawni dziecka są zapraszani do Centrum przez pracownika, który podejrzewa krzywdzenie ich dziecka, podczas którego przedstawia posiadane na ten temat informacje.
- Na podstawie wszystkich posiadanych informacji pracownik Centrum wraz z koordynatorem programu ochrony dzieci przed krzywdzeniem opracowują plan pomocy dziecku, zawierający wskazania dotyczące:
- a) Działań podejmowanych przez Centrum mających na celu zapewnienie dziecku bezpieczeństwa, w tym zgłoszenia podejrzenia krzywdzenia dziecka do odpowiednich instytucji;
- b) Wsparcia oferowanego dziecku przez Centrum
- c) Wskazania placówek świadczących specjalistyczną pomoc dzieciom, jeżeli istnieje taka potrzeba.
- Plan pomocy dziecku jest przedstawiany rodzicom/opiekunom przez pracownika Centrum, który zajmuje się dzieckiem, co do którego istnieje podejrzenie, że jest krzywdzone, z zaleceniem współpracy przy jego realizacji.
- 3
- Pracownik Centrum informuje rodziców/opiekunów o obowiązku placówki zgłoszenia podejrzenia krzywdzenia dziecka do odpowiedniej instytucji, w zależności od rodzaju sprawy.
- Właściciel Centrum składa zawiadomienie o podejrzeniu krzywdzenia do odpowiednich instytucji w zależności od rodzaju zgłaszanej sprawy:
- do prokuratury lub policji w przypadku podejrzenia popełnienia przestępstwa na szkodę dziecka;
- do Sądu Rejonowego, Wydziału Rodzinnego i Nieletnich w przypadku niewłaściwego wykonywania władzy rodzicielskiej, braku porozumienia między rodzicami w kwestiach dotyczących dziecka lub zagrożenia dziecka demoralizacją;
- do przewodniczącego Zespołu Interdyscyplinarnego przesyłając formularz „Niebieska Karta – A”, przez co uruchamia procedurę w przypadku przemocy w rodzinie.
- Dalszy tok postępowania leży w kompetencjach instytucji wskazanych w punkcie poprzedzającym.
- W przypadku, gdy podejrzenie krzywdzenia zgłosili opiekunowie dziecka, a podejrzenie to nie zostało potwierdzone, należy o tym fakcie poinformować opiekunów dziecka na piśmie.
- 4
- Przebieg interwencji jest odnotowywany w formie notatki w indywidualnej teczce dziecka.
- 5
- W sytuacji podejrzenia krzywdzenia dzieci przez pracownika Centrum Psychoterapii i Rozwoju „Bliskość” osoba, która zauważyła, zaobserwowała symptomy krzywdzenia dziecka, bądź dowiedziała się o tym od rodzica/prawnego opiekuna zobowiązana jest niezwłocznie powiadomić o tym Właściciela Centrum Psychoterapii i Rozwoju „Bliskość”, a w przypadku jego nieobecności, osobę odpowiedzialną za realizację Standardów.
- Właściciel rozpoznaje sytuację osobiście lub na jego polecenie osoba odpowiedzialna za realizację Standardów i sporządza notatkę służbową.
- Właściciel Centrum Psychoterapii i Rozwoju „Bliskość” lub osoba odpowiedzialna za Standardy rozmawia o zauważonej sytuacji z rodzicami pokrzywdzonego dziecka i sporządza notatkę służbową.
- Właściciel Centrum Psychoterapii i Rozwoju „Bliskość”, w obecności osoby odpowiedzialnej za Standardy oraz wskazanego pedagoga lub psychologa poradni, prowadzi rozmowę z pracownikiem podejrzanym o krzywdzenie dziecka. Z rozmowy zostaje sporządzona notatka zawierająca listę osób uczestniczących, przebieg rozmowy, wnioski i postanowienia.
- W przypadku podejrzenia przestępstwa popełnionego na szkodę dziecka Właściciel:
- Przeprowadza osobne rozmowy: z pracownikiem Poradni podejrzanym o krzywdzenie dziecka, dzieckiem (w obecności koordynatora programu ochrony dzieci) i jego rodzicami lub prawnymi opiekunami; czynności te są protokołowane;
- Składa powiadomienie do prokuratury lub na policję oraz kieruje sprawę do Komisji Dyscyplinarnej
- Do czasu wyjaśnienia sprawy przez odpowiednie organy podejrzany pracownik po pouczeniu i zobowiązaniu się do wyeliminowania negatywnych zachowań, podlega szczególnemu nadzorowi a jego praca jest monitorowana;
- Poradnia wdraża plan pomocy dziecku zgodnie z pkt.3 §2 niniejszego rozdziału.
- 6
- W sytuacji, gdy podczas wykonywania swoich czynności statutowych, pracownik Centrum Psychoterapii i Rozwoju „Bliskość”posiądzie informację o podejrzeniu krzywdzenia dziecka przez rówieśnika/rówieśników lub osobę dorosłą na terenie szkoły/placówki, do której dziecko uczęszcza, zobowiązany jest do poinformowania o swoich podejrzeniach rodziców/prawnych opiekunów dziecka oraz Właściciela Centrum Psychoterapii i Rozwoju „Bliskość” lub osobę odpowiedzialną za realizację Standardów w Poradni. O zaistniałym podejrzeniu pracownik Centrum Psychoterapii i Rozwoju „Bliskość” sporządza notatkę, która zostaje umieszczona w indywidualnej karcie dziecka.
2.Pracownik Poradni, który powziął informację o podejrzeniu krzywdzenia dziecka informuje o tym fakcie szkołę/placówkę w osobie pedagoga szkolnego, psychologa szkolnego lub dyrektora szkoły/placówki. Z rozmowy z ww. osobami sporządza się notatkę służbową.
- Pracownik, Właściciel lub osoba odpowiedzialna za realizowanie Standardyi w Centrum Psychoterapii i Rozwoju „Bliskość” zobowiązani są do współpracy ze szkołą/placówką w zakresie zapobiegania krzywdzeniu dziecka zgodnie z realizowanymi przez nich Standardmi ochrony dzieci.
- 7
- W Centrum Psychoterapii i Rozwoju „Bliskość” w miejscu widocznym (na korytarzu) dla rodziców/opiekunów oraz na stronie internetowej zamieszczone są informacje na temat możliwości uzyskania pomocy w trudnej sytuacji (w tym sytuacji zagrożenia przemocą lub wykorzystania lub powzięcia podejrzenia lub informacji o krzywdzeniu dziecka) wraz z danymi teleadresowymi.
- W wymienionych w pkt. 1 miejscu znajdują się także informatory i broszury z podstawowymi informacjami na temat rodzajów przemocy i podstawowych symptomów krzywdzenia dzieci.
- W miejscu widocznym w Centrum Psychoterapii i Rozwoju „Bliskość” znajdują się także broszury, plakaty dostosowane do potrzeb i możliwości poznawczych dzieci zawierające kwestie zgłaszania problemów przez dzieci pracownikom Centrum Psychoterapii i Rozwoju „Bliskość” i/lub innym instytucjom np. informacje o telefonach zaufania.
- Pracownicy Centrum Psychoterapii i Rozwoju „Bliskość” podczas wykonywania zadań służbowych zawsze informują dzieci i nastolatków w bezpiecznych warunkach i przyjaznej atmosferze o ich prawach oraz możliwościach uzyskania pomocy w przypadku różnorodnych problemów, również w przypadku doznawania krzywdy.
Rozdział IV
Zasady ochrony danych osobowych dziecka.
- 1
- Dane osobowe dziecka podlegają ochronie na zasadach zgodnych z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27.04.2016.
- Centrum Psychoterapii i Rozwoju „Bliskość” posiada określoną Politykę Bezpieczeństwa Przetwarzania Danych Osobowych, która reguluje sposób zabezpieczania oraz warunki udostępniania i przetwarzania danych osobowych dziecka.
- Pracownik Centrum Psychoterapii i Rozwoju „Bliskość” ma obowiązek zachowania w tajemnicy danych osobowych, które przetwarza oraz zachowania w tajemnicy sposobów zabezpieczenia danych osobowych przednieuprawnionym dostępem.
- 2
- Dane osobowe dziecka są udostępniane jedynie za zgodą Dyrektora Poradni wyłącznie osobom uprawnionym i podmiotom na podstawie odrębnychprzepisów.
- Pracownik Centrum Psychoterapii i Rozwoju „Bliskość” jest uprawniony do przetwarzania danych osobowych i udostępniania tych danych w ramach Zespołu Interdyscyplinarnego powołanego w trybie ustawy z dniu 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.
- 3
- Pracownik placówki może wykorzystać informacje o dziecku w celach szkoleniowych lub edukacyjnych wyłącznie z zachowaniem anonimowości dziecka oraz w sposób uniemożliwiający identyfikację dziecka.
Rozdział V
Zasady ochrony informacji o dziecku i jego wizerunku
- 1
- Pracownik Centrum Psychoterapii i Rozwoju „Bliskość” nie ma prawa udostępniać przedstawicielom mediów informacji o dziecku ani o jego rodzinie czy sytuacji życiowej.
- Pracownik Centrum Psychoterapii i Rozwoju „Bliskość” nie wypowiada się w kontakcie z przedstawicielami mediów o sprawie dziecka lub jego opiekunów. Zakaz ten dotyczy także sytuacji, gdy pracownik Centrum jest przeświadczony, iż jego wypowiedź nie jest w żaden sposób utrwalana.
- W sytuacjach wyjątkowych Właściciel Centrum Psychoterapii i Rozwoju „Bliskość” lub wyznaczony przez niego pracownik może wypowiedzieć się w kontakcie z przedstawicielami mediów o sprawie dziecka lub jego opiekunów – po wyrażeniu pisemnej zgody przez opiekuna dziecka.
- Podanie danych kontaktowych opiekuna dziecka przedstawicielowi mediów dopuszczalne jest jedynie w sytuacji jego wiedzy i zgody.
- Pracownikowi Centrum Psychoterapii i Rozwoju „Bliskość” nie wolno umożliwiać pracownikowi mediów utrwalenia wizerunku dziecka (filmowanie, robienie zdjęć, nagrywanie głosu dziecka) na terenie Centrum bez pisemnej zgody jego opiekuna.
Rozdział VI
Zasady ochrony dostępu do Internetu
- 1
- Na terenie Centrum Psychoterapii i Rozwoju „Bliskość” dziecko nie ma możliwości swobodnego dostępu do Internetu.
- Na terenie Centrum Psychoterapii i Rozwoju „Bliskość” możliwość wykorzystania przez dziecko technologii komputerowej dopuszczalna jest wyłącznie w trakcie prowadzonej przez specjalistę diagnozy lub terapii. W trakcie ww. czynności pedagog lub psycholog zawsze obecny jest razem z dzieckiem w gabinecie.
- W przypadku podejrzenia skrzywdzenia dziecka z wykorzystaniem nowoczesnych technologii (korzystanie przez dziecko ze stron zawierających niebezpieczne treści, upublicznianie wizerunku dziecka w sposób krzywdzący lub ośmieszający go – cyberprzemoc) podejmuje się działania zgodnie z rozdziałem III niniejszego dokumentu.
Rozdział VII
Zasady bezpiecznych relacji personel placówki – dziecko
- 1
- Przestrzeganie tych zasad dotyczy wszystkich pracowników Centrum Psychoterapii i Rozwoju „Bliskość” oraz stażystów, praktykantów i wolontariuszy.
- Pracownicy Centrum Psychoterapii i Rozwoju „Bliskość” starają się zadbać o komfort psychiczny dziecka; w przypadku, gdy dziecko nie chce zostać sam na sam z pracownikiem, istnieje możliwość przeprowadzenia badania/spotkania w obecności rodzica (decyzję podejmuje psycholog/pedagog)
- Informacje o dziecku podawane są jedynie osobom upoważnionym.
- 2
- W obszarach kontaktu fizycznego poza spontanicznym przytuleniem się dziecka do dorosłego, dotykiem w trakcie zabaw grupowych oraz w sytuacji ratowania życia czy zdrowia, kontakt fizyczny z dzieckiem nie jest uzasadniony
- Niedopuszczalne jest:
- dotykanie dziecka bez obecności rodzica w sytuacjach związanych z diagnozą
- stosowanie skracania dystansu, nieuzasadnionego dotyku, przemocy fizycznej
- erotyzacja relacji czy podejmowanie czynności seksualnych
- Zakładamy, że dzieci niesamodzielne w zakresie czynności higienicznych i pielęgnacyjnych przebywają w Centrum Psychoterapii i Rozwoju „Bliskość pod opieką opiekunów prawnych.
- W sytuacjach wyjątkowych udzielanie pomocy w tym zakresie może odbywać się wyłącznie w towarzystwie osoby trzeciej, z zadbaniem o granice dziecka i jego potrzeby intymności.
- 3
- Podczas rozmowy z dzieckiem nie wolno stosować komunikatów złośliwych, wulgarnych, agresywnych itp.
- Komunikacja z dzieckiem nie może wzbudzać w nim poczucia winy, zagrożenia, obniżać poczucia własnej wartości, upokarzać, naruszać granic dziecka
- Podczas dyscyplinowania dziecka rozumianego jako stawianie granic, motywowanie do wykonywania zadań czy zmiany zachowania niepożądanego niedopuszczalne jest:
- upokarzanie, poniżanie
- fizyczne zachowanie agresywne, w tym izolowanie, uniemożliwianie realizacji potrzeb fizjologicznych
- wykorzystywanie przewagi psychicznej (wzbudzanie poczucie winy, krzyk, stosowanie gróźb).
- 4
- Podczas zajęć grupowych należy zadbać o zwracanie uwagi na wszystkie dzieci w równym stopniu, równe traktowanie w zakresie przywilejów, dawania zadań lub zwalniania z nich
- 5
- Kontaktowanie się z dziećmi – klientami Centrum Psychoterapii i Rozwoju „Bliskość za pomocą telefonu, poczty elektronicznej czy w sposób bezpośredni poza Centrum Psychoterapii i Rozwoju „Bliskość jest możliwe tylko w wypadkach uzasadnionych wykonywaniem obowiązków służbowych i wyłącznie po ustaleniach z rodzicami dziecka oraz w stanie wyższej konieczności.
- Kontakty te powinny być udokumentowane wpisem do kart indywidualnych i przy użyciu sprzętu służbowego.
- Niedopuszczalne jest utrzymywanie kontaktów z dziećmi – klientami Centrum Psychoterapii i Rozwoju „Bliskość w celu zaspokajania przez dorosłego własnych potrzeb społecznych lub emocjonalnych.
Rozdział VIII
Zasady rekrutacji osób ubiegających się o przyjęcie do pracy w SPR
- 1
Aby w jak największym stopniu zniwelować zagrożenia krzywdzeniem dzieci przez pracowników Centrum Psychoterapii i Rozwoju „Bliskość rekrutacja osób ubiegających się o przyjęcie do pracy lub podjęcie współpracy z SPR w ramach wolontariatu odbywać się będzie według ustalonych zasad, które obejmą:
- Ocenę przygotowania kandydatów do pracy (dokumenty potwierdzające posiadane wykształcenie)
- Uzyskanie informacji, czy dane kandydata do pracy/wolontariusza są zamieszczone w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym z dostępem ograniczonym.
- Uzyskanie informacji z Centralnego Rejestru Orzeczeń Dyscyplinarnych.
- Uzyskanie od kandydata zaświadczenia i niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego.
Rozdział IX
Monitoring stosowania Polityki
- 1
- Właściciel wyznacza Anitę Plichtę (psychologa) jako osobę odpowiedzialną za Politykę ochrony dzieci w placówce.
- Osoba, o której mowa w punkcie poprzedzającym, jest odpowiedzialna za monitorowanie realizacji Polityki, za reagowanie na sygnały naruszenia Polityki oraz za proponowanie zmian w Polityce.
- Osoba, o której mowa w pkt. 1 niniejszego paragrafu, przeprowadza wśród pracowników Poradni, raz na rok, ankietę monitorującą poziom realizacji Polityki. Wzór ankiety stanowi załącznik nr 2 do niniejszej Polityki.
- W ankiecie pracownicy Poradni mogą proponować zmiany Polityki oraz wskazywać naruszenia Polityki w placówce.
- Rodzice mogą zgłaszać uwagi co do treści Polityki oraz jej realizacji w Centrum Psychoterapii i Rozwoju „Bliskość bezpośrednio pracownikowi lub Właścicielowi Centrum, lub pośrednio wypełniając ankietę ewaluacyjną. Pracownik, któremu zgłoszono uwagi dotyczące Polityki przekazuje je osobie monitorującej realizację Standardów w Centrum Psychoterapii i Rozwoju „Bliskość lub Właścicielowi Centrum.
- Osoba, o której mowa w pkt. 1 niniejszego paragrafu, dokonuje opracowania wypełnionych przez pracowników placówki i rodziców ankiet. Na podstawie opracowanych wyników ankiet oraz informacji o zgłoszeniach od Rodziców sporządza raport z monitoringu, który następnie przekazuje Właścicielowi Centrum.
- Właściciel wprowadza do Polityki niezbędne zmiany i ogłasza pracownikom Poradni nowe brzmienie Polityki.
Rozdział IX
Przepisy końcowe
- 1
- Polityka wchodzi w życie z dniem jej ogłoszenia.
2. Ogłoszenie Polityki następuje poprzez odczytanie jej na zebraniu Zespołu Centrum Psychoterapii i Rozwoju „Bliskość, zawieszenie w korytarzu Centrum oraz zamieszczenie na stronie internetowej Centrum Psychoterapii i Rozwoju „Bliskość.